ปัญหาต้นไม้รุกล้ำ จัดการอย่างไรดี

ปัญหาต้นไม้รุกล้ำ จัดการอย่างไรดี

หนึ่งในปัญหาเกี่ยวกับบ้าน และมักจะเป็นปัญหาที่กวนใจที่อยู่อาศัย เรื่องเกี่ยวกับ “ต้นไม้ข้างบ้าน” ที่ชอบแผ่กิ่ง ก้าน ดอก ผล มาก่อให้เกิดความเสียหายในบ้านเรา ในทางกฎหมายสามารถดำเนินการอย่างไรได้บ้าง ซึ่งเราสามารถแยกเป็น 3 กรณี ดังนี้

กรณีที่ 1 “รากไม้”
ถ้าต้นไม้บ้านข้างๆ รุกเข้ามาในที่ดินของเรา เราสามารถตัดได้เลยโดยไม่ต้องบอกเจ้าของ และรากไม้ที่ตัดไว้ถือเป็นสิทธิของเรา

กรณีที่ 2 “กิ่งไม้”
ไม่สามารถตัดได้ทันที ถ้าหากจะตัดต้องแจ้งเจ้าของให้มาตัดก่อน หากแจ้งแล้วเขาไม่เข้ามาตัด เราจึงตัดได้ และเมื่อตัดแล้วกิ่งไม้ถือเป็นสิทธิของเจ้าของต้นไม้ ไม่เหมือนกรณีของรากไม้

กรณีที่ 3 “ดอกหรือผล”
หากยังไม่หล่นจากต้น และแม้จะล้ำเข้ามาในเขตบ้านเรา ก็ยังถือเป็นสิทธิ์ของเจ้าของต้นไม้ เราไม่สามารถเด็ดกินได้ เว้นแต่จะร่วงหล่นตามธรรมชาติในเขตบ้านเรา แบบนั้นสามารถเก็บกินได้ โดยไม่ถือเป็นความผิด

ความเสียหายที่เกิดจากต้นไม้ข้างบ้าน ใครรับผิดชอบ?
ตามหลักทั่วไป ทรัพย์สินของใครทำให้เกิดความเสียหายแก่บุคคลอื่น เจ้าของต้องรับผิดชอบ

ถ้าข้างบ้านอ้างว่าเป็นต้นไม้ที่ตนไม่ได้ปลูกขึ้นเองตามธรรมชาติไม่รับผิดชอบ ผลเป็นอย่างไร
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 145 กำหนดว่า ไม้ยืนต้นเป็นส่วนควบกับที่ดิน และ มาตรา 144 กำหนดว่าเจ้าของทรัพย์ย่อมมีกรรมสิทธิ์ในส่วนควบของทรัพย์ ซึ่งหมายความว่า เจ้าของที่ดินถือเป็นเจ้าของต้นไม้ด้วย ถึงแม้จะไม่ได้ปลูกก็ตาม ก็ต้องรับผิดในความเสียหายที่เกิดขึ้นด้วย